1.YAPININ KONUMU:
İstanbul İli, Şile İlçesinde yer almaktadır.
Geç devir İstanbul ahşap sivil mimarisi örneklerindendir. Bodrum katı bulunmamaktadır 2 katlı ahşap kaplama cepheleri, alaturka tipi çatısı bulunan bir yapıdır.
Yapının şu an işlevselliğini hala koruduğu, fakat özellikle arka cephe de yapılan yanlış müdahaleler sonucunda yapının özgün hali bozulmuştur. Genel olarak dış görunüşü derli toplu gözüksede yine akrabalar arasındaki paylaşım sebebiyle bazı bölümlerinde ciddi bozulmalar görülmüştür.
2.TARİHÇE: İstanbul İli, Şile İlçesi, Akçakese köyü, 1198 parsel de bulunan ahşap konut günümüze kadar gelmiştir, Taşınmaz konuta ait eski belge bulunamamıştır. Evin mimarı, kaç yılında inşa edildiği tam olarak bilinmemektedir.
3.YAPIYA AİT TANIMLAR İstanbul İli, Şile İlçesinde yer almakta olan konuta ait anlatımlar aşağıdadır.
3.1.1. Yapım Tekniği:İstanbul İli, Şile İlçesinde yer alan konut ahşap yapı, bir zemin, bir normal kattan oluşmaktadır.
İç duvarlar ve dış duvarlar bağdadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıva, ahşap kaplamadan oluşmaktadır. Yapının genel döşemleri ahşaptır.
Çatı konstrüksiyonu ahşap döşeme kirişlemesi üzerine oturtma çatı olarak çözülmüştür 4*8 mertekleri vardır. Kaplama tahtası üzerinde alaturka kiremit örtüsü mevcuttur. Ortalama %33 eğimi olduğu düşünülmektedir. Orijinal pencereler muhafaza edilmiş şuan için işlevselliğini korumaktadır.
Yapı genelinde, özellikle sol yan cephe ve arka cephede aşırı tahribat ve her yönde sarkmalar tespit edilmiştir. Ayrıca yapının özgün halini bozacak müdahaleler yapılmıştır.
Çatı örtüsü defalarca aktarım yapılması nedeniyle düzensiz bir hal almıştır. Kiremit altı kaplaması az miktarda görülmektedir. Yapının içinde yapılan tahribatlar veya evin şuan kullanılmamasından kaynaklanan hasarlar aşağıda ve projede belirtilmiştir.
3.1.2. Kat Planları:İstanbul İli, Şile İlçesinde yer alan ahşap yapı bir zemin, bir normal kattan oluşmaktadır.
Plan şeması ve cephe detaylarıyla oldukça güzel bir konut olan yapı çevresindeki yapılar gibi komşlularıyla bitişik nizam değidir. Plan şemasına göre;
ZEMİN KAT: Z01 Z01(Sofa), Z02 Oda, Z03 Oda, Z04 W.C, Z05 Mutfak ve Z06 Oda şeklinde yerleşmektedir. Bu katın taşıyıcısı ahşap karkas sistemidir.
Z01 Giriş: Sofa mekân olarak yapıya giriş ve üst katlara çıkılan merdivene ve zemin kattaki odalara açılır. Yapıya giriş kısmı dışında döşemeleri ve ahşaptır.Tavan üst katı taşıyan kirişler üzerine üst katın döşemesi görülmektedir. Duvarlar, bağdadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıva üzeri boya yapılmıştır. Yapıya yakın bir zamanda basit onarım yapıldığı düşünülmektedir.
Z02 Oda: Sofa’ ya bakan bir ahşap kapı, ön cephe iki adet ve sağ yan cepheye bakan bir adet giyotin penceresi bulunmaktadır. Döşeme ahşaptır. Duvarlar badadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıvadır. Tavan üst katı taşıyan taşıyıcı kirişler ve üst katın döşemesi gözükmektedir. Z03 ‘ e bakan duvarda görülen gömme dolaplar ve ocak yapıya ait özgün elemanlardır. Yapının hak sahipleri tarafından paylaşımı sırasında, bu kısım yapıda ikamet edenlere değilde yapıda ikamet etmeyen hak sahiplerine verildiği için bu bölüm harap bir haldedir.
Z03 Oda: Sofa’ ya bakan bir kapı ayrıca sağ yan cepheye bakan bir muhdes pencere ve arka cepheye bakan birde kapı bulunmaktadır. Kullanılmaması nedeniyle kapının yeni bir bölüm oluşturulmak için muhdes olarak yapıldığı düşünülmektedir. Duvarlar badadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı,saman katkılı sıvadır. Tavan üst katı taşıyan taşıyıcı kirişler ve üst katın döşemesi görülmektedir.
Z04 W.C: Sofa’ ya bakan bir kapı ayrıca arka cepheye bakan bir giyotin pencere bulunmaktadır. Bu bölümün muhdes olduğu düşünülmektedir. Duvarlar sıva üzeri boya, döşemesi karo mozaiktir. Tavan üst katı taşıyan taşıyıcı kirişler ve üst katın döşemesi görülmektedir.
Z05 Mutfak: Sofa’ ya bakan bir kapı ayrıca sol yan cephe ve arka cepheye bakan ikişer giyotin pencere bulunmaktadır. Bu bölümde ciddi müdahaleler yapılmış ve yapıya ait özgün hiçbir eleman kalmamıştır. Duvarlar badadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıvadır. Tavan üst katı taşıyan taşıyıcı kirişler ve üst katın döşemesi görülmektedir.
Z06 Oda: Yapıya ait özgün kalabilmiş bir odadır. Sofa’ya bakan bir kapı ön cephede iki ve sol yan cepheye bakan iki adet giyotin pencere bulunmaktadır. Ayrıca bu bölümde yapıya ait özgün bir ocak ve yüklük bulunmaktadır. Duvarlar badadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıvadır. Tavan üst katı taşıyan taşıyıcı kirişler ve üst katın döşemesi görülmektedir.
NORMAL KAT: 101 Sofa, 102 Oda, 103 Oda, 104 W.C, 105 Oda, 106 W.C’ den oluşmaktadır. Bu kat taşıyıcısı ahşap karkas sistemdir. Tüm cephelere bakan kısımlarda cumba mevcuttur. Bu kat genelinde ev sakinlerinin ikamet etmesi sebebiyle yakın bir zamanda onarım yapıldığı görülmektedir.
101 Sofa: Bu bölüme çıkılan merdiven muhdestir. Yapıya ait ön cepheye bakan iki adet giyotin pencere mevcuttur. Duvarlar badadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıvadır. Tavan bu bölümde kontraplaktır. Yakın bir zamanda tavan kaplamasının değiştirildiği sanılmaktadır.
102 Oda: Yapının ön cepheye ve sağyan cepheye bakan ikişer adet giyotin pencere mevcuttur. Duvarlar sıva üzeri boya yapılmıştır. Ayrıca oda da bulunan gömme dolap, ocak ve özgn duş bölümü yapını bu zamana kadar korunmuş nadide elemanlarındandır.
103 Oda: Yapının arka cepheye ve sağ yan cepheye bakan iki adet giyotin pencere mevcuttur. Duvarlar sıva üzeri boya yapılmıştır. Ayrıca oda da bulunan yüklük ve duş hala işlevselliğini korumaktadır. Genel olarak yapının üst katı daha derli toplu görünmektedir.
104 W.C: Bu kısım iki bölümden oluşmaktadır. Sofaya bakan bir adet kapı ve arka cepheye bakan bir adet kanatlıve bir adet de giyotin pencere bulunmaktadır. Döşeme ve tavan ahşaptır.
105 Oda: Sofaya bakan bir adet ahşap kapı, arka cepheye ve sol yan cepheye bakan ikişer adet giyotin pencere bulunmaktadır. Yapı kat paylaşımından sonra bu bölümde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Döşeme ve tavan ahşaptır. Duvarlar sıva üzeri boyadır. Yapıya ait özgün birde duş bölümü odanın içinde mevcuttur.
106 Oda: Yapıya ait en iyi korunmuş bölüm burasıdır. İçinde barındırdığı niş, ocak, gömme dolap ve duş kısmı yapının karakteristik özelliklerini göz önüne çıkarmaktadır. Bu bölümde sofaya bakan bir ahşap kapı, ön cepheye ve sol yan cepheye bakan ikişer adet giyotin pencere mevcuttur. Duvarlar badadi çıtalar ve üzeri kireç harçlı, saman katkılı sıvadır. Tavan kaplamasının özgün olduğu düşünülmektedir.
3.1.3. Cepheler :
Cepheler genel cephe kurgusu olarak özgünlüğünü korumuştur, sol yan cephede ahşap kaplamasının tamamen yerinde olmadığı görülmekte ve arka cephedeki muhdes müdahaleler sonucunda yapı düzeninin bozulduğu, iklim koşulları nedeniyle cephe kaplamalarındaki hasarlar göze çarpmaktadır. Dönemin özelliklerini gerek pencere oranlarıyla, gerekse plan kurgu şemasıyla yansıtmaktadır. Cephe süslemeleri olarak oldukça mütevazi bir yapıdır.
Kapı ve pencere boşlukları değişmemiş özgün olarak işlevselliğini koruduğu düşünülmektedir. Pencere doğramaları özgün kalmış fakat bazı noktalarda giyotin pencerelerin kanatlı pencerelerle değiştirildiği görülmektedir. Yapı paylaşılması sonucunda bir bütün olan yapı iki ayrı bölüme ayrılmış, bu sebeple müdahaleler sonucunda farklı giriş ve kapılar meydana gelmiştir.
Sol yan cephe ve arkacephe yapıya ait cepheler arasında en yoğun bir şekilde bozulmaya maruz kalan cepheler olduğu görülmektedir.Zemin kat sağ yan cephedeki kanatlı pencereler yapının muhdes elemanlarındandır. Ön cephe kısmen daha derli toplu gözükmekte fakat iklim şartlarından dolayı oluşan hasarlar ve kaymalar göze çarpmaktadır.
3.1.5. Sonuç:Yukarıda ayrıntılı olarak sunduğumuzİstanbul İli, Şile İlçesinde yer almaktadır. Kültür varlığı olarak tescilli olan bu yapının içinde yaşanılması, bakımının doğru ve bilinçli yapılmaması görülmektedir. Genel olarak Akçakese köyündeki tüm yapılar gibi bu yapıda da hak sahiplerinin yapıyı paylaşımı sebebiyle biliçsiz müdahaleler ve muhdes bölümler mevcuttur. Bu yapının bir an önce korunarak yaşatılması gerekmektedir.
Yazılar ve resimler şahsıma aittir. izinsiz kopyalanması ve yayınlanması yasaktır.
